InnovA58 richt zich op de verbreding van de A58 tussen de knooppunten Sint-Annabosch en Galder en Tilburg en Eindhoven. Innovatie is een belangrijke pijler van het project. Zo maakt ingenieursbureau Witteveen+Bos in opdracht van Rijkswaterstaat – naast een ‘normaal’ ontwerp – een compleet circulair ontwerp van de weg. En dat is nogal wat, zo beaamt senior adviseur Stan Kerkhofs. ‘Bij de circulaire economie gaat het om een economie zonder afval. Betrek je dit op het circulaire ontwerp van een weg, dan vraagt dat het nodige denkwerk. Het gaat om meer dan alleen recyclen. Zo denken we ook na over modulair bouwen en de levenscyclus van materialen.’

Blik in de toekomst
Circulair ontwerpen vraagt dan ook een blik in de toekomst. ‘Bij de verbreding van een weg gebruik je materialen als beton en asfalt’, legt Stan uit. ‘Die materialen zijn op een gegeven moment aan vervanging toe. Dit betekent dat je hier in het circulaire ontwerp dus al rekening mee moet houden. Bijvoorbeeld door nu al in gesprek te gaan met partners die pas in de tweede, derde of vierde levenscyclus van de materiaalsoort in beeld zouden komen. Het is dan ook zaak om veel breder en verder vooruit te kijken dan we tot nu toe gewend zijn. Circulair ontwerpen vraagt van iedereen in de keten een echte mindshift.’

Regionaal perspectief
Daarnaast is circulair ontwerpen volgens Stan niet alleen iets van Rijkswaterstaat en de markt. ‘We zijn er inmiddels wel achter dat het een gebiedsopgave is. Sjouwen met grond – een belangrijke bouwopgave – is bijvoorbeeld alleen circulair mogelijk als je dit in een regionaal perspectief plaatst. Bovendien biedt circulair ontwerpen je ook de mogelijkheid om andere regionale zaken mee te pakken. Bijvoorbeeld door in het ontwerp rekening te houden met de huidige en toekomstige energiebehoefte van de stad Eindhoven of te kijken of je bij kunt dragen aan de verbetering van de luchtkwaliteit in Tilburg. We stellen ons dan ook dienstbaar op aan de behoeften van de regio.’

Pionieren
Stan realiseert zich terdege dat circulair ontwerpen nog in de kinderschoenen staat. ‘We staan echt aan het begin, zijn aan het pionieren. We zijn immers bezig aan het eerste volledig circulaire wegontwerp van Nederland – en misschien zelfs wel van de wereld.’ Dit betekent ook dat het streven niet is om de hele weg daadwerkelijk circulair te gaan bouwen. ‘Wat we kunnen uitvoeren, voeren we natuurlijk uit. Maar het gaat ons vooral om het leerproces. Waar lopen we tegenaan? Welke dilemma’s komen we tegen? En wat is er nodig om tot een volledig circulaire GWW-sector te komen?’

Community
Het maken van het circulaire ontwerp is overigens niet alleen een feestje van Rijkswaterstaat en ingenieursbureau Witteveen+Bos. ‘Juist niet’, stelt Stan. ‘We willen met name de GWW-sector, marktpartijen en kennis- en onderzoeksinstituten uit deze sector bij de plannen betrekken, maar ook partijen buiten de GWW. Materialen kunnen in hun volgende levenscyclus namelijk ook in andere sectoren worden toegepast. Bijvoorbeeld in de utiliteitsbouw of de landbouw. Samen met de Bouwcampus starten we een community om al deze partijen de kans te geven met ons mee te denken. Op 21 september is de aftrap, waarna er in oktober, november en december verrijkingssessies volgen. Zo hopen we input op te halen – twee weten meer dan één – om samen een beeld te vormen wat we in Nederland verstaan onder een circulaire snelweg.’

Stan Kerkhofs, senior adviseur Van Afval Naar Grondstof bij InnovA58